هفته نامه پنجره طی یادداشتی در جدیدترین شماره خود به فیلترینگ مدرن در ویکی پدیا پرداخت و از سایت اسلام پدیا به عنوان یکی از اقدامات برای مقابله با مثل با این سایت یاد کرد.

متن کامل این یادداشت که توسط حسن صدرایی عارف به همراه گفتگوی وی با آیت الله هادوی تهرانی نوشته شده به این شرح است:

عنوان زیبایی دارد و در نگاه نخست، توجه آدم را به خود جلب می‌کند. درست در دنیایی که خیلی‌ها مشغول تحریف و سانسور هستند دسترسی به یک "دانشنامه آزاد" آن هم به زبان‌های مختلف نوبر است. کافی است هر واژه‌ای را که می‌خواهید در "گوگل" جستجو کنید تا ببینید در همان گزینه‌های نخست، سایت ویکی پدیا یا همان دانشنامه آزاد پدیدار می‌شود. از فرهنگ و هنر و سیاست گرفته تا اقتصاد و تاریخ و هر موضوعی که دلتان بخواهد، ویکی پدیا برای آن حرف دارد.

تا اینجای کار همه چیز آرام است و به خوبی پیش می‌رود و اتفاقا وجود چنین دانشنامه‌ای به ویژه با قید "آزاد" مورد احتیاج می‌باشد اما وقتی وارد نتایج جستجو می‌شوی برخی سمت و سو گیری‌ها و یا القائات خاص، توجه تو را به خودش جلب می‌کند؛ مثلا هنگامی که واژه‌های مربوط به انقلاب اسلامی، تحولات ایران، مکتب اهل بیت و یا شخصیت‌های اسلامی را جستجو می‌کنی، می‌بینی که از یک زاویه خاص به ماجرا نگاه شده است. البته بر اساس حُسن ظن در ابتدا اینگونه تحلیل می‌کنیم که لابد فقط اونوری ها در ویکی پدیا مطلب می‌گذارند و ما فعالیتی در این زمینه نداریم که از قضا برخی دوستان نیز همین نظر را دارند اما حقیقت چیز دیگری است. در حقیقت ویکی پدیا با شعار آزادی جلو آمده است اما دقیقا می‌خواهد آزادی تو را در دسترسی به اطلاعات مفید محدود کند و علم و دانش و تاریخ را آنگونه که او می‌خواهد به مخاطب جهانی خودش عرضه بدارد. دنیای امروز هم آنقدر در زمینه شعارهای ظاهرا متمدنانه جو زده است که خیلی زود باور می‌کند به ویژه آنکه فیلترینگ و محدود سازی در ویکی پدیا با عناوین پرطمطراق مانند استاندارد سازی و رعایت مسائل حقوقی، احترام به دیگران و مسائل اینچنینی تعریف می‌شود، "جیمی ویلز" مدیر ویکی پدیا در اظهاراتی می‌گوید: "سانسور اساسا با ماموریت و اهداف ما در تضاد است. دسترسی به علم حق بشر است و ما هرگز با سانسور و فیلترینگ کنار نخواهیم آمد!"

از ابتدای تولد ویکی پدیا با آن آشنا شدم

از سوی دیگر آیت الله هادوی تهرانی که نزدیک به دو دهه حضور جدی در اینترنت را در عرصه‌های گوناگون از جمله پاسخگویی به شبهات تجربه کرده این نوع فیلترینگ در ویکی پدیا را اینگونه توصیف می‌کند: "از ابتدای تولد ویکی پدیا و در زمانی که تنها به زبان انگلیسی بود با این سایت آشنا شدم. شما اگر در زمینه انقلاب اسلامی مطلب بگذارید به نحوی مدیریت می‌شود اما اگر بر ضد انقلاب باشد بدون دخل و تصرف می‌گذارند. و یا اگر مقداری به نفع اسلام مطلبی بگذاری می‌گویند جانبدارانه است و حذف می‌کنند اما اگر بر ضد آن باشد اینگونه نیست. آن‌ها حتی به طور غیر مستقیم بسیاری از مفاهیم همچون همجنس بازی را ترویج می‌دهند"

دنیای جدید، ادبیات خودش را دارد و آقای ویلز و حامیانش به خوبی دریافته‌اند که اگر می‌خواهند فیلتر کنند نباید به این موضوع تصریح کنند، بلکه باید عکسش را بگویند اما کاری را که می‌خواهند با ظرافت انجام می‌دهند. به تعبیر یکی از اساتید، دنیای غرب استانداردها را طوری تعریف کرده که اهداف خودش تامین شود و از استاندارد سازی برای نفوذ و سیطره در عرصه‌های اقتصادی، هنری و ... بهره می‌برد.

گل بود به سبزه نیز آراسته شد

اتفاق جالبی که چند ماه پیش بر روی خروجی برخی خبرگزاری‌ها قرار گرفت، ویکی مانیا بود؛ ویکی مانیا یکی از رخدادهای سالانه و جهانی بنیاد ویکی‌مدیا است که شامل ویکی‌پدیا، ویکی‌خبر، ویکی‌واژه و ... می‌شود.از چند ماه قبل اعلام شد که امسال این اجلاس در حیفا در سرزمین‌های اشغالی برگزار می‌شود و احتمالا الان که شما مشغول مطالعه این یادداشت هستید یا این اجلاس در حال برگزاری است و یا به اتمام رسیده است و برگزاری این اجلاس در حیفا بیش از هر چیز ما را در مدعای خودمان محکم‌تر می‌سازد زیرا بر کسی پوشیده نیست که صهیونیست‌ها اگر دستشان برسد –که اتفاقا در بسیاری زمینه‌ها رسیده است- همه چیز را در قبضه خود می‌گیرند و امور را آنگونه که خودشان می‌خواهند هدایت می‌کنند و این را در سینمای هالیوود و خیلی چیزهای دیگر به اثبات رسانده‌اند.

ضرورت مقابله به مثل در فضای سایبر

نکته آخر این که هوشیاری در برابر این طرح صهیونیستی، یک سویه ماجراست و سویه دیگر به تلاش ما برای مقابله به مثل با چنین اقداماتی بر می‌گردد؛ چرا ما برای خودمان دانشنامه‌ها و دائرة المعارف های غنی نداشته باشیم؟ البته اخیرا سایت اسلام پدیا برای حضور جدی در این عرصه اعلام موجودیت کرد اما ضمن تقویت و تبلیغ این سایت، باید مجموعه‌های مشابه در عرصه‌های مختلف به بازار وب بیایند و با علم و مهارت هوشمندی در این نبرد سایبری حضور یابیم[1].

لینک تصویر



[1]. آدرس مرتبط: هفته نامه خبری – تحلیلی پنجره، سال سوم، شماره 101، پنجشنبه 13 مرداد 1390، ص15.

منوی داخلی